اقتصاد ایران دوباره اسیر ركود تورمی می شود؟
پول من اقتصاد ایران دوباره اسیر ركود تورمی می شود؟
مجید سلیمی بروجنی: سال 97 را باید سال سایه اندازی عوامل سیاسی بر اقتصاد ایران دانست. نگاهی به روند متغیرهای اقتصادی در اقتصاد ایران نشان داده است كه در 5 سال قبل عوامل سیاسی بیش از هر چیز بر انتظارات و در نتیجه رفتار عوامل اقتصادی در كشور تاثیر داشته اند. حدودا می توان مطمئن بود كه در 6 ماه پیش رو هم این فاكتورهای سیاسی خواهند بود كه با جهت دهی و اثرگذاری بر كنش های اقتصادی متغیرهای كلان اقتصادی را تحت تاثیر قرار خواهند داد. این روزها سایه تحریم ها به شدت بر سر اقتصاد كشور افتاده است؛ اقتصادی كه از بحران های جدی رنج می برد و مقرر است در ایام آینده با تحریم های سنگین تری دست و پنجه نرم كند. تقابل اقتصاد ایران با تحریم های پیش رو مبحث بسیار مهمی است كه هم سیاست گذار و هم بنگاه اقتصادی باید بتوانند با تحلیل و پیش بینی آن، استراتژی های كوتاه مدت خویش را برپایه آن طراحی نمایند. اقتصاد ایران اسیر ركود تورمی می شود؟ ضرب المثل معروف ایرانی می گوید سالی كه نكوست، از بهارش پیداشت. این ضرب المثل البته بیشتر در موارد منفی كاربرد دارد و مواقعی گفته می گردد كه انتظارات از آینده روشن و امیدواركننده نیست. بر همین مبنا و برپایه مشاهدات از بازارهای مختلف كشور می توان اظهار داشت كه باد سردی بر اقتصاد ایران در بهار و تابستان وزیده و به احتمال زیاد در نیمه دوم سال، حال و روز اقتصاد كشور سخت تر شده و اسیر ركود و تورم سنگین تری خواهد شد. اگر به این نشانه ها به خوبی دقت شود، این احتمال وجود دارد كه آدرس های نادرست و غلط به شهروندان و مدیران داده شود و كار به روزهای سخت تر و مشكلات غیرقابل حل تر كشیده شود. آنچه این روزها در فضای عمومی كشور به وضوح دیده می شود، عدم اطمینان و احساس نگرانی مردم و فعالان اقتصادی نسبت به آینده اقتصادی كشور است. بنابراین عبارت «چه خواهد شد؟» این روزها از زبان مردم بسیار شنیده می گردد. وابستگی شدید به دلارهای نفتی با بیان خروج آمریكا از برجام، بازگشت تحریم ها و در یك كلام رویكرد سیاستمداران آمریكایی در خصوص ضربه زدن به اقتصاد ایران، آن موج خوش بینی حاصل از توافق برجام را به موج مخالفی از نااطمینانی و ناامیدی نسبت به آینده پیش رو مبدل كرد كه التهابات بازارهای ارز، طلا، مسكن و خودرو طی چند ماه اخیر را باید بعنوان نتایج این موج نااطمینانی به حساب آورد. در كل می توان اظهار داشت كه نااطمینانی مبحث ناشناخته ای در اقتصاد نیست و بارها در زمان های مختلف خویش را نشان داده است. بدون شك مهم ترین عامل اقتصادی مولد نااطمینانی در اقتصاد ایران، وابستگی شدید اقتصاد ایران به دلارهای نفتی و عدم قطعیت قیمت های آن در برهه های زمانی مختلف است. یك مبحث بسیار مهم در زمینه نااطمینانی های سیاسی، میزان باورپذیری سیاستمداران در بین مردم است. اعتماد مردم و باورپذیری شان همانند سایر سرمایه ها یك متغیر اساسی و مهم می باشد كه در صورت كاهش به سرعت جایگزین نخواهد شد. همچون عوامل دیگر كه طی چند دهه گذشته در بروز نااطمینانی در اقتصاد كشور نقش به سزایی داشته، سیاست خارجی و روابط بین المللی مان بوده است. با این حال كه مدیران و سیاست گذاران اقتصادی نقشی در این امر نداشته اند، اما این فاكتور توانایی بسیار بالایی در تخریب و كم اثر كردن سیاست های اقتصادی داشته است. تورم چه خواهد شد؟ با عنایت به شرایط فعلی اقتصاد ایران، بهترین نرخ رشد تولید قابل تصور صفر درصد است و به نسبت تشدید تحریم ها، نرخ رشد تولید وارد محدوده منفی خواهد شد. نرخ تورم در نیمه دوم سال به صورت حتم در محدوده دو رقمی خواهد بود و احتمال این كه التهابات سیاسی بیشتر شود و نرخ تورم را به بالای 20 درصد ببرد هم زیاد خواهد بود. اقتصاد ایران همیشه نشان داده كه نسبت به افزایش نرخ تورم به شدت صدمه پذیر است و اگر جریان نقدینگی در كشور فعال شود، نرخ تورم به راحتی می تواند وارد محدوده 20 و 30 و حتی بالاتر شود. ازاین رو چیزی كه احتمال آن بسیار بالا است، این است كه در 6 ماهه دوم سال هم نرخ تورم بالا خواهد رفت و هم نرخ رشد تولید كاهش خواهد یافت كه این خود به افزایش بیكاری منجر خواهد شد. با این تفاسیر، در ماه های آینده وارد یك دوره ركود تورمی سنگین خواهیم شد كه تبعات آن با عنایت به تجربه تاریخی كه داریم، از هم اكنون مشخص است. در شرایط موجود افزایش بی سابقه نرخ ارز هم به واسطه عملكرد متغیرهای اقتصادی همچون افزایش بی رویه نقدینگی و التهاب های سیاسی به سطح غیرقابل تحملی رسیده است. این افزایش نرخ ارز در صورت مهار نشدن می تواند صعودهای بالاتری را هم تجربه كند. تجربه همیشه نشان داده كه نرخ دلار راهبری قیمت ها را برعهده دارد؛ نه به خاطر این كه دلار آمریكا است و دلار آمریكا تعیین كننده قیمت ها در اقتصاد ایران است، بلكه به این دلیل كه بازار را راهبری می كند. در هر حال تجربیات چندین ساله اقتصاد ایران به اندازه كافی حساسیت را به دلار منتقل كرده است. اقتصاد سردرگم و پریشان ایران در این روزها نیازمند حضور مدیران اقتصادی شجاع، كاربلد و سالم می باشد تا گوشه ای از مصائب كسب وكار مردم را كم كرده و مرهمی بر زخم اقتصاد بگذارند. در این وضعیت نابه سامان، سرمایه گذاران بخش خصوصی بدترین روزهای خویش را می گذرانند و با عنایت به آشفتگی های بازار نمی توانند برنامه های میان مدت و حتی كوتاه مدت برای خود تعریف كنند. بنگاه های اقتصادی تنها به فكر نجات و بقای خود هستند و برنامه ای برای توسعه و رشد ندارند و ناامیدی به وضوح در آنها دیده می گردد. در این شرایط دولتمردان برای روزهای سخت كشور نیازمند اعتماد و همراهی مردم هستند و چنانچه این مولفه از دست برود، اقتصاد كشور تاوان سنگینی خواهد داد. 223225
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب