اقتصاد دانش بنیان_ ۶
سهم دانش بنیان ها از نظام بانکی و بازار سرمایه کشور
پول من: باتوجه به جهت گیری اقتصاد دانش بنیان، باید از منابع بانکی و ظرفیت های بازار سرمایه دراین زمینه به شیوه کارآمدی استفاده شود؛ ظرفیتی که در سالهای اخیر مغفول مانده است.
به گزارش پول من به نقل از مهر، از شروع دهه هشتاد که کلیدواژه دانش بنیان بطور مکرر توسط رهبری تکرار می شد و ایشان بر این مساله تاکید می کردند، این مساله در دستور کار مسئولین دولتی و مجلسی قرار گرفت تا با تدوین قوانین و تسهیلاتی، راه را برای توسعه اقتصاد دانش بنیان هموار سازند. تصویب قانون «حمایت از شرکتها و مؤسسات دانش بنیان و تجاری سازی نوآوری ها و اختراعات» در سال ۱۳۸۹ سرآغاز گسترده ترین برنامه دولت برای پشتیبانی از شرکتها و مؤسسات دانش بنیان در سالهای اخیر بوده است. در این قانون موضوعات مهمی نظیر تشکیل کارگروه ارزیابی شرکت های دانش بنیان، تشکیل صندوق نوآوری و شکوفایی و ارائه معافیت های مالیاتی و گمرکی به شرکت های دانش بنیان مورد تاکید قرار گرفت. همین طور کارگروه ارزیابی شرکت های دانش بنیان به ریاست معاون علمی و فناوری رییس جمهور و عضویت وزارتخانه ها و دستگاه های مرتبط و نمایندگان بخش خصوصی، شرکت های مشمول استفاده از مزایای این قانون را تأیید می کند. علاوه بر حمایت های مورد نظر قانون، مرکز شرکتها و مؤسسات دانش بنیان با استفاده از ظرفیت های موجود در سایر دستگاهها اقدام به ایجاد حمایت های متنوعی بمنظور توسعه کسب وکار دانش بنیان کرده است که در مجموع بیش از ۱۱۰ عنوان را شامل می شود. اجرای همین قانون در دهه اخیر سبب شد شرکت های دانش بنیان از تعداد کمتر از ۵۰ شرکت به نزدیک ۷۰۰۰ شرکت امسال برسد. شرکت هایی که طبق نمودار ذیل، عمدتا در زمینه در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات و نرم افزارهای کامپیوتری، ماشین آلات و تجهیزات پیشرفته و برق و الکترونیک، فوتونیک، مخابرات و سیستم های خودکار مشغول فعالیتند. بعد از وضع قانون مذکور صندوق نوآوری و شکوفایی معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری تشکیل شد که با استفاده از منابع صندوق توسعه ملی و بانکهای عامل، به تامین مالی شرکت های دانش بنیان اقدام نماید. این حمایت ها متشکل از تسهیلات مالی، ضمانت نامه، سرمایه گذاری و توانمند سازی (کمک بلاعوض) است. صندوق نوآوری و شکوفایی بنا بر بخشنامه های خود، موظف است برای طرح ها و شرکت هایی که نیازمند دریافت وام کم بهره هستند، بنا به طرح تجاری (Business Plan) ارائه شده تا سقف سی میلیارد تومان سرمایه اختصاص دهند. نرخ بهره این وام در حالت عادی و برمبنای قانون پشتیبانی از شرکت های دانش بنیان باید ۵ تا ۶ درصد از نرخ مصوب بانکی کمتر باشد. هم اکنون، بانکهای داخلی بنا بر تصویب بانک مرکزی وام ها را با نرخ بهره ۱۸ درصد به متقاضیان اعطا می کنند. بنابراین صندوق نوآوری و شکوفایی برای حمایت بیشتر از شرکتها و مؤسسات دانش بنیان وام با نرخ بهره ۱۲ درصد اعطا می کند. بر اساس اعلام بانک مرکزی طی ۱۰ ماهه ۱۴۰۰ به ۱۱۷۶ شرکت دانش بنیان معادل ۵۱ هزار میلیارد تومان پرداخت گردید که نسبت به ده ماهه ۱۳۹۹ معادل ۱۲۶/۹ درصد افزایش داشته است. برای مقایسه قابل ذکر است که در همین ده ماهه ۱۴۰۰، کل تسهیلات بانک مرکزی به بخش های مختلف اقتصادی کشور، ۱، ۳۹۶ هزار میلیارد تومان بوده است که نشان میدهد با وجود رشد تسهیلات اعطایی به دانش بنیان ها، هنوز هم این بخش مولد سهم قابل توجهی از تسهیلات بانکی را ندارد. طبق آمارهای بانک مرکزی، تا حالا نزدیک به ۸۵ هزار میلیارد تومان تسهیلات به کارهای دانش بنیان اختصاص داده شده است. با این وجود سهم دانش بنیان ها از تولید ناخالص کشور حدود یک درصد برآورد شده است که باتوجه به تسهیلات داده شده و تعداد شرکت های دانش بنیان در کشور رقم پایینی است. به تسهیلات بانکی اکتفا نشود / شیوه های تامین مالی دانش بنیان ها از بازار سرمایه در جهت تامین مالی کارآمدتر شرکت های دانش بنیان و افزایش مشارکت مردم در دانش بنیان شدن اقتصاد کشور، کارشناسان معتقدند از ظرفیت بازار سرمایه باید به نحو احسن استفاده شود؛ ظرفیتی که می توان گفت تا حالا مغفول مانده بود. در همین راستا نمایندگان مجلس با تصویب قانون «جهش تولید دانش بنیان» اهتمام در افزایش این مشارکت داشته اند. بگفته سید محسن دهنوی، رییس فراکسیون اقتصاد دانش بنیان مجلس، یکی از مزایای مهم این قانون تسهیل استفاده از بازار سرمایه برای شرکت های دانش بنیان با چند مکانیسم مالی است. در همین راستا، علی امیرشاهی، کارشناس حوزه تامین مالی در گفتگو با خبرنگار مهر با تاکید بر این که یکی از با اهمیت ترین موضوعات رشد کمی و کیفی دانش بنیان ها در اقتصاد مسأله تامین مالی است، اظهار داشت: هم اکنون تامین مالی اینگونه از شرکتها به طور معمول بوسیله بازار پول (وام) یا جذب سرمایه گذار در خارج از بازار سرمایه رخ می دهد. همین طور با عنایت به این که یکی از الزامات رشد اقتصاد دانش بنیان تامین مالی با سرعت و هزینه مناسب می باشد روش های رایج عمدتا پاسخگوی این امر نیست. وی ادامه داد: هم اکنون مجموع ارزش سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس تهران و فرابورس ایران، حدود هفت هزار هزار میلیارد تومان است و متوسط ارزش معاملات ماهانه سهام در یکسال اخیر حدود ۱۱۰ هزار میلیارد تومان ماهانه بوده و طبق لیستی که از جانب معاونت علمی ریاست جمهوری پخش شده، حدود ۳۵ شرکت دانش بنیان در بازار سرمایه پذیرفته شده اند که طبق محاسبه بنده، ارزش کل این شرکتها حدود ۱۱۰ هزار میلیارد تومان است که حدود ۱.۵ درصد از کل ارزش بازار سهام را شامل می شود. همین طور خالص ارزش روز دارایی های صندوق های قابل معامله در این بازار (ETF) حدود ۱۰ هزار میلیارد تومان است و ارزش کل صندوق های جسورانه(VC) که در بازار سرمایه قابل معامله هستند، حدود ۲۴۰ میلیارد تومان است که این رقم هم نسبت به کل ارزش صندوق های ETF پایین است. این کارشناس بازار سرمایه در ارتباط با ابزارهای تامین مالی دانش بنیان ها از بازار سرمایه اظهار داشت: شرکت هایی که بصورت کلی دانش بنیان نیستند ولی می خواهند قسمتی از فعالیتشان را بصورت نوآورانه انجام دهند، می توانند آن بخش را بصورت یک شرکت مجزا ثبت کنند و سهام آن شرکت (شرکت پروژه) را واگذار کنند یا بصورت عمومی پذیره نویسی انجام دهند. وی ادامه داد: ابزار بعدی صندوق پروژه ها هستند. یعنی شرکتها پروژه هایشان را داخل یک صندوق تعریف کنند و واحدهای این صندوق ها عرضه شوند، البته چالش هایی در این خصوص وجود دارد که باعث شده موفقیت چندانی در این حوزه بوجود نیاید ولی اصلاح قوانین و دستورالعمل ها می تواند این ظرفیت را تسهیل کند. امیرشاهی افزود: ابزار دیگری که می توان به اوراق بدهی اشاره نمود. حتی شرکت هایی که خارج از بازار سرمایه هستند می توانند اوراق را منتشر کنند البته به آسانی شرکت هایی که داخل بازار هستند، نیست. یکی از اوراقی که این ظرفیت را دارد، اوراق سفارش ساخت، یا استصناع هست که محصولی را موضوع قرار می دهند. همین طور افزایش سرمایه از محل آورده نقدی هم ابزار دیگری است که برای شرکت های بورسی مهیاست که البته فرآیند زمانی اش طولانی است. وی ادامه داد: برای شرکت هایی هم که بصورت کاملاً دانش بنیان و فناورانه فعالیت می نمایند استفاده از صندوق های قابل معامله جسورانه VC ظرفیت خوبی است. که خوشبختانه طی سالیان اخیر چند صندوق در بازار آغاز به فعالیت کردند، ولی همانطور که گفته شد ارزش کل این صندوق ها بالا نیست و از نهادهای تنظیم گر مثل سازمان بورس توقع می رود راه را برای افزایش کمی و کیفی این صندوق ها تسهیل کنند. امیرشاهی با اشاره به اینکه ظرفیت بازار فرابورس هم برای کارهای استارتاپی و تخصصی مهیاست، اظهار داشت: پیشنهاد می شود که بازار تخصصی برای شرکت های دانش بنیان و استارتاپ با قوانین سهل ایجاد شود تا شرکت های مزبور به آسانی بتوانند در این بازار پذیرش شوند. وی ادامه داد: ابزار دیگر می تواند اوراق نوآوری باشد. مشکلی که در این مورد وجود دارد این است که چون شرکت های دانش بنیان ما وثیقه به میزان کافی ندارند، به آسانی نمی توانند وام های بانکی بگیرند. با این اوراق می توانند بدون نیاز به شبکه بانکی، نیاز تامین مالی شان را مرتفع کنند. در این حوزه از ضمانت نامه های صندوق های پژوهش و فناوری هم کمک گرفته شود. این کارشناس تامین مالی عنوان کرد: ظرفیت بعدی تامین مالی جمعی(crowd funding) است. یعنی یک طرحی، تعریف می شود و با وثایق موجود افراد مختلف از جامعه، منابع مالی را به پروژه تزریق می کنند که این شیوه سرعت بالایی دارد، ولی سقف مبلغ آن در فرابورس ۱۰ میلیارد تومان است که نیاز برخی شرکتها تامین نمی کند و بهتر است افزایش پیدا کند. در اختتام لازم به ذکر است بیشتر شرکت های دانش بنیانی که در بازار سرمایه حضور دارند، در حوزه خدمات فعال می باشند. باتوجه به تاکید مقام معظم رهبری در خصوص تولید دانش بنیان، بایستی با استفاده از ابزارهای فوق، زمینه توسعه فعالیت شرکت های دانش بنیان در عرصه تولید نیز مهیا شود.
منبع: pooleman.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب