سراب سود حسابداری کیفیت سود حلقه گمشده در تحلیل صورت های مالی
به گزارش پول من، عضو جامعه حسابداران رسمی ایران با اشاره به نیاز بیش از پیش بازار کار به حسابداران به روز، بر نقش حیاتی واحد مالی و حسابرسی در بقای شرکتها و ضرورت تحلیل دقیق صورت های مالی تأکید نمود.
دانیال محجوب، عضو جامعه حسابداران رسمی ایران و عضو انجمن حسابداران خبره ایران، در گفتگویی تفصیلی با خبرنگار مهر، اهمیت نقش واحد مالی و حسابرسی در بقای شرکت ها را شرح داد و تاکید نمود تداوم فعالیت هر شرکتی در گرو عملکرد این واحد کلیدی است.
واحد مالی قلب تپنده همه شرکت ها
محجوب در جواب پرسشی درباره ی جایگاه حسابداری در کسب وکارهای کوچک و همین طور در سطح مدیران مالی و مدیران شرکت ها عنوان کرد: قلب تپنده همه شرکت ها واحد مالی شان است.
عضو جامعه حسابداران رسمی ایران اظهار داشت: یک شرکت تولیدی را درنظر بگیرید؛ واحد تولید، محصول را تولید می کند و واحد فروش، فروش آنرا انجام می دهد، اما خروجی تمام این تلاش ها باید در چارچوب صورت های مالی توسط واحد مالی یا حسابداری شرکت گزارش شود.
وی اضافه کرد: برای یک مدیرعامل، سهامدار یا سرمایه گذار بالقوه، حیاتی می باشد که بتواند این خروجی ها را مطالعه و با زبان مالی تحلیل کند تا به نقاط ضعف خود، شرکت خود یا حتی شرکتی که در نظر دارد در آن سرمایه گذاری کند، پی ببرد.
تحلیل دقیق صورت های مالی؛ از سود عملیاتی تا جریان نقدی
این عضو جامعه حسابداران رسمی ایران ضمن اشاره به انواع صورت های مالی توضیح داد: یکی از صورت های کلیدی، صورت سود و زیان است که سود عملیاتی—به عنوان سود تکرارشونده ناشی از عملیات شرکت—را نشان داده است. در مقابل، در صورت جریان های نقدی و بخش کارهای عملیاتی، مشخص می شود که ناشی از عملیات سالانه، چه میزان نقد دریافت یا پرداخت شده است.
محجوب با ذکر مثالی اضافه کرد: ممکنست صورت سود و زیان نشان دهد که شرکت ۱۰۰۰ واحد سود دارد، اما در کارهای عملیاتی جریان نقدی، ۲۰۰ واحد خروج نقد ثبت شده باشد. این یعنی سود اسمی بالا بوده، اما نقد واقعی کم و کیفیت سود پایین بوده است؛ بخصوص اگر فروش ها تعهدی و خرید مواد اولیه نقدی انجام شده باشد.
خطر تصمیم گیری بدون شناخت مالی
محجوب هشدار داد: اگر مدیرعامل یا هیأت مدیره نتوانند صورت های مالی را تحلیل کنند، ممکنست تصمیم هایی بگیرند که تداوم فعالیت شرکت را به خطر اندازد.
وی ضمن اشاره به اهمیت آموزش این مهارت اظهار داشت: خیلی از مدیران عامل هم دریافته اند که باید تا حدی به دانش مالی مسلط شوند تا بتوانند تصمیمات راهبردی را بر مبنای تحلیل خود اتخاذ کنند.
حسابرسی؛ تضمین اعتبار صورت های مالی
محجوب نقش حسابرسی را بسیار حیاتی دانست و اشاره کرد: حسابرس وظیفه دارد به شکل های مالی اعتبار ببخشد. اگر حسابرس و موسسات حسابرسی وجود نداشتند، ممکن بود گزارش های مالی حاوی مدیریت سود یا اطلاعات گمراه کننده باشند.
او با دفاع کامل از عملکرد موسسات حسابرسی اظهار داشت: در حالیکه چهار، پنج سالی است در حوزه حسابرسی فعال نیستم، اما قاطعانه از این حوزه حمایت می کنم. حسابرس ادعاهای مدیریت را درباره ی ارقام و اقلام صورت های مالی بررسی و صحت سنجی می کند.
عضو انجمن حسابداران خبره ایران در ادامه توضیح داد: خروجی این کار، گزارش حسابرسی است که می تواند یکی از چهار شکل موجود باشد؛ بهترین آن، گزارش مقبول است که نشان داده است هیچ محدودیتی در رسیدگی وجود نداشته و صورت های مالی فاقد تحریف و مغایرت با استانداردهای حسابداری بوده است.
مالی و حسابرسی دو بازوی حیاتی برای سلامت و شفافیت اقتصادی
محجوب با جمع بندی دیدگاه خود عنوان کرد: بازوی مالی و گزارشگری از یک سو و بازوی حسابرسی از طرف دیگر، دو عامل حیاتی برای سلامت و شفافیت اقتصادی اند. سرمایه گذاران بالقوه می توانند با تأکید بر صورت های مالی حسابرسی شده، تصمیم های خرید، فروش یا نگهداری سهام خودرا اتخاذ کنند.
او بار دیگر تاکید کرد: میتوان گفت تداوم فعالیت هر شرکت وابسته به عملکرد واحد مالی آن است.
تفاوت نگاه اقتصاددانان و حسابداران به تجدید ارزیابی و کیفیت سود
عضو جامعه حسابداران رسمی ایران در ادامه درباره ی دلیل مقاومت برخی شرکتهای بورسی در مقابل تجدید ارزیابی دارایی ها، به تفاوت بنیادی دیدگاه میان اقتصاددانان و حسابداران اشاره نمود.
محجوب اظهار داشت: بین اقتصاددان ها و حسابدارها اتفاقاً این تفاوت در ارتباط با بحث ارزش منصفانه همیشه وجود دارد.
وی توضیح داد: حسابدارها تأکیدشان روی قابل اتکا بودن صورت های مالی است. یعنی می گویند ارقام را همان ارقامی که هنگام خرید یک دارایی پرداخت شده، در صورت های مالی گزارش نماییم. اما اقتصاددان ها می گویند این صورت های مالی ممکنست شامل دارایی هایی باشد که دهه ها پیش خریداری شده و دیگر به روز نیست؛ ازاین رو چندان به دردبخور برای تصمیم گیری اقتصادی نخواهد بود.
اثر هزینه استهلاک بر سود و واقعیت نقدینگی شرکت
این حسابدار خبره، درباره ی نگرانی مدیران شرکت ها از کاهش سود اعلامی بعد از تجدید ارزیابی و علت مقاومت برخی در مقابل این پروسه توضیح داد: در ارتباط با تجدید ارزیابی، هزینه استهلاک سبب می شود سود شما پایین بیاید، ولی خروجی نقد ندارد؛ یعنی نقدی از شرکت خارج نمی گردد.
محجوب تاکید کرد که کاهش سود حسابداری ناشی از استهلاک، تاثیری بر نقدینگی واقعی شرکت ندارد و این تفاوت باید توسط تحلیل گران درک شود که وقتی من تحلیل کننده صورت های مالی هستم می توانم ببینم سودم پایین آمده اما نقد عملیاتم خارج نشده. این نشان داده است که شرکت می تواند از همان نقدی که در شرکت باقیمانده استفاده نماید.
وی اشاره کرد: با این اقدام در واقع یک سپر مالیاتی بوجود آمده است؛ هزینه ای که در حساب ها ثبت شده اما سبب خروج وجه نقد نشده و نقد داخل شرکت باقیمانده.
ضرورت نگاه فراتر از صورت سود و زیان
این عضو انجمن حسابداران خبره ایران افزود که شرکت ها می توانند نقد باقیمانده را برای سرمایه گذاری به کار گیرند و این مورد در گزارش های مالی به وضوح قابل پیگیریست.
او اشاره کرد: شرکت می تواند با آن نقد سرمایه گذاری کند. صورت جریان وجوه نقد و بخش نقد عملیات در کنار سود عملیاتی، خیلی راحت می تواند این مورد را نشان دهد.
محجوب در ادامه اضافه کرد: ازاین رو کسی که تحلیل گر حرفه ای یا حتی نیمه حرفه ای باشد، به راحتی متوجه این نکته می شود که فقط نباید به شکل سود و زیان نگاه کرد، بلکه باید همزمان صورت جریان وجوه نقد را هم دید.
رد فرضیه انگیزه مالیاتی در مخالفت مدیریت با تجدید ارزیابی
عضو جامعه حسابداران رسمی ایران در جواب پرسشی بر مبنای این که آیا مدیریت دولتی در اکثر شرکت ها به علت دغدغه دریافت مالیات، مانع انجام تجدید ارزیابی دارایی ها می شود؟، این دیدگاه را ناصحیح ارزیابی کرد و اظهار داشت: نه حقیقتاً خیلی این ادعا را وارد نمی دانم، چون بحث مالیاتی تجدید ارزیابی به این صورت است که اضافه تجدید ارزیابی که شما شناسایی می کنید، مشمول مالیات نیست و معاف از مالیات است. اما از آن طرف هم، هزینه استهلاکی که شناسایی می شود – آن بخش اضافه ناشی از اضافه – هزینه قابل قبول مالیاتی نیست.
محجوب درباره ی ماهیت این پروسه توضیح داد: در واقع نه آن سمت عدد مازادی که شناسایی می نماییم، مالیاتی می گیرد و نه از این طرف هزینه استهلاکی که اضافه می شود، هزینه قابل قبولی است. بعبارت دیگر، این مورد سبب نمی شود چون سود پایین آمده، مالیات کمتری پرداخت کنید؛ چون هزینه استهلاک اضافی، هزینه غیرقابل قبول بحساب می آید.
به گفته او، نتیجه این سیاست چنین است که سازمان امور مالیاتی تجدید ارزیابی را کلاً بلااثر می داند و مالیاتی بر آن دریافت نمی کند؛ نه روی اضافه شناسایی شده و نه روی هزینه استهلاک مرتبط.
این حسابدار رسمی تاکید کرد: بنابراین، تجدید ارزیابی تاثیر معناداری بر موضوع مالیاتی ندارد و این ادعا را میتوان رد کرد. بنابراین، مقاومت برخی مدیران در اجرای تجدید ارزیابی را نمی توان به انگیزه های مالیاتی نسبت داد.
بازار کار حسابداری بازهم پرتقاضا و نیازمند مهارت های به روز
محجوب در جواب پرسش دیگری درباره ی وضعیت اشباع یا کمبود فرصت های شغلی در رشته حسابداری تاکید کرد که این حوزه نه تنها اشباع نشده بلکه بیشتر از هر زمان دیگر نیازمند نیروهای متخصص و به روز است.
او ضمن تأکید بر این که این بازار به هیچ عنوان اشباع نشده اظهار داشت: ببینید، استانداردهای حسابداری هر سال گرفتار تغییرات مهم می شوند. از ۱۲ آذر ۱۳۹۷ این تغییرات شروع شد و تا سال ۱۴۰۰، حدود ۶۰ درصد استانداردهای حسابداری تغییر نمود. ازاین رو جایگاه حسابداری در کشور بسیار مهم تر شد، چون حسابدار باید دائماً به روز باشد و مطالعه کند؛ وگرنه از گردونه رقابت خارج می شود و جایگاه خودرا در شرکت از دست می دهد.
نقش حیاتی استاندارد ۴۳ در شناسایی درآمد
محجوب ضمن اشاره به جدیدترین تحولات در مقررات حسابداری خاطرنشان کرد: همین هم اکنون که با شما صحبت می کنم، استاندارد حسابداری شماره ۴۳ (درآمدها) که قطب تمام استانداردهای حسابداری و مهم ترین مبنای هر شرکت برای شناسایی درآمد است، جایگزین استانداردهای ۳، ۹ و ۲۹ شده است. قبلاً سه استاندارد جداگانه برای شناسایی درآمد داشتیم، ولی اکنون همه این ها در چارچوب ۴۳ تجمیع شده اند.
او اضافه کرد: خب، حسابداری که به این استاندارد اشراف ندارد، طبیعتاً از نظر مدیریت شرکت قابل اعتماد نیست. این موضوع در مورد سامانه مودیان و تغییرات تازه در سیستم مالیاتی هم صدق می کند. حسابداری که نسبت به این مسایل آگاه نباشد، به سادگی کنار گذاشته می شود.
مزیت درآمدی برای حسابداران به روز و پویا
این کارشناس رسمی تاکید کرد: باتوجه به این حجم از تغییرات، تفاوت میان یک حسابدار به روز و حسابداری که فقط بر اطلاعات قدیمی تکیه دارد، بسیار زیاد است. به لحاظ درآمدی هم حسابدارانی که دائماً قوانین و استانداردهای حسابداری و حسابرسی را مطالعه می کنند، موقعیت بسیار خوبی به دست می آورند. آنها می دانند چه طور با حسابرس تعامل کنند و چطور مقررات جدید را به کار بگیرند.
محجوب در انتها خطاب به علاقمندان ورود به این حرفه اظهار داشت: هر کسی که می خواهد وارد این حوزه شود، باید بداند که جایگاه بسیار خوبی می تواند داشته باشد، اما شرطش اینست که هر سال دانش خودرا کامل به روز کند. حتی ممکنست دانشی که یک سال پیش داشت، دیگر کاربردی نباشد و ناچار باشد دائماً درحال مطالعه و یادگیری مستمر باشد.
به طور خلاصه عضو جامعه حسابداران رسمی ایران در جواب پرسشی مبنی بر اینکه آیا مدیریت دولتی در اغلب شرکت ها به سبب دغدغه دریافت مالیات، مانع انجام تجدید ارزیابی دارایی ها می شود؟، این دیدگاه را ناصحیح ارزیابی کرد و گفت: نه حقیقتاً خیلی این ادعا را وارد نمی دانم، چون بحث مالیاتی تجدید ارزیابی به این صورت است که اضافه تجدید ارزیابی که شما شناسایی می کنید، مشمول مالیات نیست و معاف از مالیات است. اما از آن طرف هم، هزینه استهلاکی که شناسایی می شود – آن بخش اضافه ناشی از اضافه – هزینه قابل قبول مالیاتی نیست. به قول او، نتیجه این سیاست چنین است که سازمان امور مالیاتی تجدید ارزیابی را کلاً بلااثر می داند و مالیاتی بر آن دریافت نمی کند؛ نه روی اضافه شناسایی شده و نه روی هزینه استهلاک مرتبط.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
کامنت کاربران پول من در مورد این مطلب