گزارش پول من
ایجاد دالان نرخ سود بین بانكی از جانب بانك مركزی
به گزارش پول من بانك مركزی دالان نرخ سود بین بانكی را تعریف كرده و در آن، نرخ كف دالان را نرخ پس انداز منابع بانكها نزد بانك مركزی و نرخ سقف آنرا نرخ تنزیل مجدد نهایی تشكیل می دهد.
به گزارش پول من به نقل از مهر، بانك مركزی مدتی است كه عملیات بازار باز را رسماً كلید زده است. دیماه سال جاری بود كه همزمان با برگزاری مجمع بانك مركزی با حضور حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی ایران، عملیات بازار باز رسماً شروع به كار كرد. فرآیندی كه به قول رئیس بانك مركزی، كاهش تورم را نشانه گرفته و تلاش دارد تا از راه بازارگردانی اوراق دولتی به واسطه بانك مركزی، نرخ سود را كاهش داده و با كنترل نقدینگی، تورم را هم مهار كند.
بر این اساس بانك مركزی تابحال در چندین نوبت حراج، كوشیده تا اوراق دولتی را به فروش برساند و زمینه ای را فراهم آورد كه بانك ها بتوانند از این اوراق خریداری نموده و در زمانی كه به منابع مالی نیاز دارند، آنرا در بازار به فروش برسانند. با این روند، بانك مركزی امیدوار است كه بتواند در بازار بین بانكی، نظم و قراری را به وجود آورد كه ثمره آن در بین مدت، كنترل تورم خواهد بود.
در واقع بانك ها در سایه عملیات بازار باز، مهلت دارند تا بر مبنای نیازهای نقدینگی كوتاه مدت خود، پیشنهادهای فروش خویش را به بانك مركزی ارسال نمایند. بانك مركزی هم در حراج هایی كه بر این اساس تدارك دیده است، كار را پیش خواهد برد و زمینه ای را فراهم می آورد كه بانك ها با خرید یا فروش این اوراق، بتوانند در این بازار نقش آفرینی كنند.
عملیات بازار باز چگونه متولد شد؟
عملیات بازار باز در سال ۱۹۲۲ در نظام پولی ایالات متحده و به صورت كاملاً تصادفی كشف شد كه بزرگترین تحول در سیستم بانكداری مركزی این كشور بود؛ چونكه سیستم فدرال رزرو را از یك نهاد منفعل (passive) به یك نهاد فعال (active) در امر سیاستگذاری پولی تبدیل كرد.
پس از آن، ایالات متحده پس از جنگ جهانی اول، از ركود اقتصادی سختی رنج می برد؛ ازاین رو بانكهای فدرال رزرو منطقه ای نگران آن بودند كه نتوانند هزینه های خویش را پوشش دهند؛ ازاین رو برای بهبود موقعیت درآمدی خویش در نیمه اول سال ۱۹۲۲ مبادرت به خرید اوراق بدهی دولتی نمودند.
در واقع، منابع دریافتی از بانكهای فدرال رزرو منطقه ای توسط فروشندگان اوراق مذكور در بانكهای تجاری سپرده گذاری شد و سبب متورم شدن ذخایر این بانك ها در سراسر ایالات متحده شد. مقامات سیستم فدرال رزرو خیلی زود متوجه شدند كه خرید اوراق بدهی دولتی توسط آنها، بر شرایط اعطای اعتبار در سراسر كشور تاثیر گذاشته و وام دهی را تسهیل كرده است. بدین ترتیب عملیات بازار باز بعنوان ابزار اصلی اعمال سیاست پولی توسط فدرال رزرو متولد شد.
كارنامه عملیات بازار باز با گذشت بیشتر از دو هفته از طریق اندازی
بر اساس گزارش های رسمی، عملیات بازار باز كه بیشتر از دو هفته از آغاز رسمی اجرای عملیات آن گذشته است، بعنوان یك ساز و كار پیچیده و فنی، به تدریج در حال رشد است و بازیگران آن هم بیشتر خواهد شد. در واقع، این ساز و كار برای كنترل نوسانات نرخ سود در حول و حوش نرخ سیاستگذاری بسیار كوتاه مدت در بازار ذخایر بانك ها استفاده می شود.
رئیس كل بانك مركزی در توضیحاتی اعلام نموده بود، در این بازار خرید و فروش قطعی اوراق دولتی و هم قراردادهای بازخرید و بازخرید مجدد اوراق دولتی در چارچوب قواعد مصوب شورای فقهی انجام شده است. در واقع، در مواقعی كه نرخ سود بالاتر از نرخ سیاستگذاری قرار گیرد، بانك مركزی مبادرت به خرید اوراق و افزایش عرضه پول می كنند و بر عكس هنگامی كه نرخ سود پایین تر از نرخ سیاستگذاری بیاید مبادرت به فروش اوراق و كاهش عرضه پول می كند.
همزمان بانك مركزی دالان نرخ سود بین بانكی را هم تعریف كرده و در این دالان، نرخ كف دالان نرخ پس انداز منابع بانك ها نزد بانك مركزی بوده و نرخ سقف دالان هم نرخ تنزیل مجدد نهایی است؛ ضمن اینكه نرخ سیاستگذاری همان نرخ مبادلات بین بانك ها در حول و حوش نرخ تعیین شده از جانب بانك مركزی است.
بانك مركزی تنها زمانی در بازار دخالت می كند كه نرخ بین بانكی از نرخ سیاستگذاری فاصله معناداری پیدا كند كه نرخ بین بانكی از نرخ سیاستگذاری فاصله معناداری پیدا كند، این دخالت می تواند با خرید، فروش، خرید مجدد یا معكوس خرید مجدد انجام گیرد.
بانك مركزی با لحاظ تورم هدف، نسبت به تعیین دالان نرخ سود و بالتبع عملیات بازار باز اقدام می كند.
توصیه رئیس كل بانك مركزی به فعالان بازار و بانك ها
حال با گذشت بالغ بر دو هفته از طریق اندازی عملیات بازار باز، عبدالناصر همتی رئیس كل بانك مركزی به فعالان بازار و بانك ها سفارش می كند كه دارایی های غیرنقد خویش را به اوراق دولتی تبدیل كنند تا بتوانند فعالانه در بازار بین بانكی حضور داشته و از مزایای آن بهره مند شوند، بانك مركزی با قدرت به دنبال تغییر كانال انتقال سیاست پولی در كنار اصلاح سالم سازی و ترازنامه بانك ها است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب