گزارش پول من؛
زنگ خطر افزایش نرخ بهره بانکی
پول من: این روزها اقتصاد ایران با خطر جدی افزایش نرخ بهره مواجهند و این در حالیست که باتوجه به وضع فعلی اقتصاد، بنگاه های تولیدی و بورسی دیگر تحمل بالارفتن نرخ بهره را ندارند.
به گزارش پول من به نقل از مهر، نرخ بهره یکی از موضوعات چالشی اقتصاد ایران است، تورم علل مختلفی همچون افزایش نقدینگی، نرخ ارز، کاهش درآمدهای نفتی، کسری بودجه، ناترازی شرکت های بزرگ خصوصاً بانکها دارد. اما یکی از عواملی که خیلی از طرفداران افزایش نرخ بهره از آن دفاع می کنند تأثیر افزایش نرخ بهره بر تورم است. البته همه بر این نکته اذعان دارند که با افزایش نرخ بهره تورم برای دوران کوتاهی کاسته خواهد شد اما در بین مدت و طولانی مدت آثار و تبعات سنگینی برای اقتصاد کشور داشته و یک دفعه برای همیشه این دور باطل از اقتصاد ایران باید حذف شود.
وقتی سالانه ۲۰ درصد نرخ بهره بانکی داریم یعنی حداقل سالی ۲۰ درصد رشد نقدینگی در کشور وجود دارد و با عنایت به فرمول سود یا زیان مرکب وقتی رشد نقدینگی را از سالهای قبل افزوده نماییم شاهد اعداد عجیب و غریبی هستیم که این روزها شاهد می باشیم و افزایش نرخ بهره، تنها وضعیت را به شدت مشکل تر و پیچیده تر می کند.
یکی از با اهمیت ترین عوامل رشد نقدینگی و افزایش پایه پولی، نرخ بهره بانکی است و اقتصاد ایران از این سمت به گروگان گرفته شده است.
در روزهای اخیر اظهاراتی را در خصوص افزایش نرخ بهره شاهد می باشیم، در این گزارش بصورت مختصر آثار ویران کننده افزایش نرخ بهره را بررسی خواهیم کرد؛
افزودن گره کور به اقتصاد ایران
حسین عبدی کارشناس اقتصادی درباره ی افزایش نرخ بهره و تأثیر آن در اقتصاد کلان، به مهر اظهار داشت: متأسفانه از آنجا که ساختار اقتصاد ایران گرفتار پیچیدگی ها و مشکلات جدی است می توان گفت افزایش نرخ بهره گره ای را به گره های قبلی اضافه خواهد نمود. به لحاظ سیستمی افزایش هزینه تامین مالی برای اقتصاد شکننده و شرکتهایی که هر روز موانع بیشتری را در راستای زنده ماندن تجربه می کنند فقط و فقط می تواند به سرعت رکود تورمی و کاهش میزان فروش و تعدیل احتمالی نیروی کار و تضعیف بیشتر منجر شود. اقتصاد ما مانند اقتصاد ای بزرگ دنیا نیست که بتوان با پیچ نرخ بهره سیاستهای کلان را در آن تنظیم نمود.
عبدی با اشاره به اینکه در شرایطی که تحریم ها فروش نفت را سخت کرده است، اضافه کرد: توقف کار در بعضی از شرکتهای کوچک و متوسط به علل مختلف ادامه دارد و شرکتهای بزرگ نیز به علت توقعات دولتی به مانند قبل نمی توانند فعالیت خودرا ادامه دهند و قطع گاز شرکت های نیروگاهی و فلزی و پتروشیمی و تعدادی از سیمانی ها نیز مزید بر علت شده است و افزایش نرخ بهره موجب افزایش نرخ بهای تمام شده پول در شرکتها شده و سرمایه در گردش آنها کاسته می شود.
این کارشناس اقتصادی اضافه کرد: با عنایت به کاهش درآمدهای دولتی و عدم توان افزایش نرخ مالیات در صورت عدم افزایش فروش نفت منجر به چاپ پول خواهد شد. یعنی تورم بیشتر با وجود نرخ بهره و هزینه تامین مالی بالا که در نهایت منجر به افزایش نرخ ارز و مشکلات بیشتر خواهد شد.
عبدی درباره ی تأثیر افزایش نرخ بهره بر بورس اظهار داشت: بازار سرمایه طبیعتاً در این وضعیت نسبت قیمت به درآمدی شرکتها را تعدیل خواهد نمود و به اصطلاح پی بر ای پایین تری را به شرکتها خواهد داد. به بیان دیگر سرمایه گذاران انتظار نسبت قیمت به درآمد پایین تری را از شرکتها خواهند داشت که در وضعیت فعلی ممکن نیست مگر این که قیمت ارز از این هم بالاتر برود
وی در آخر اظهار داشت: باید دید گزارشات میان دوره ای شرکتها و گزارشات ماهانه صنایع چگونه خواهند بود. با بالا رفتن احتمالی نرخ ارز سرمایه گذاران منتظر انعکاس اعداد در صورتهای مالی خواهند بود. هرگونه کاهش سود عملیاتی یا حاشیه سود و یا احتمال آن در گزارشات میان دوره ای موجب توقف رشد بازار خواهد شد چونکه هم اکنون سرمایه گذاران انتظارات بالاتری را با عنایت به این نرخ بهره دارند. نتیجه این که نقطه امید بورس در وضعیت فعلی بازار ارز است و رشدهای فعلی از محل جبران افت قیمت دارایی ناشی از کاهش نرخ ارز است.
افزایش سود بانکی، کشاورز را به سپرده گذاری تشویق می کند
فاتح رضایی، کارشناس اقتصادی حوزه کشاورزی درباره ی تأثیر افزایش سود سپرده ها در سیستم بانکی بر بخش کشاورزی به مهر اظهار داشت: هدایت نقدینگی سرگردان به سمت تولید نیاز به مدیریت درست و برنامه ریزی منسجم دارد. در اینباره لازم است از کشورهای موفق الگوگیری شود.
وی اضافه کرد: در سطح بین الملل مسئله ای به نام سود بانکی با ارقام دو رقمی وجود ندارد. خیلی از کشورها سودی که به سپرده گذران می پردازند کمتر از یک درصد است برای اینکه این پول باید در بخش مولد سرمایه گذاری شود تا در نهایت منجر به رفاه اجتماعی شود.
او افزود: سودهای یک و نیم درصدی در حقیقت همان کارمزد روند سپرده گذاری بوده و حرکت به سمت نرخ بهره بالا عملاً راه به خطا رفتن است.
رضایی ضمن اشاره به سودهای ۲۱ درصدی بانکها در سالهای قبل اظهار داشت: این امر منجر به خروج سرمایه از بخش ساخته شده و افراد را تشویق به سرمایه گذاری برای دریافت سود بیشتر می کرد. بدین جهت سود سپرده بانکی به ۱۸ درصد کاهش یافت.
این کارشناس اقتصادی حوزه کشاورزی خاطرنشان کرد: هنگامی که سود سپرده بالا باشد قطعا نرخ بهره تسهیلات افزایش پیدا کرده و کشاورز یا هر تولیدکننده ای تشویق می شود تا بدون دغدغه و دردسرهای تولید سرمایه خودرا از بخش مولد و کشاورزی بیرون آورده و نزد بانکها سپرده گذاری کرده و سود خودرا دریافت کند.
افزایش رکود
نیما میرزایی کارشناس اقتصادی نیز در این باره به مهر اظهار داشت: افزایش نرخ بهره با عنایت به سیاست انقباضی بوده و موجب جمع شدن پول در بازارهای موازی بانکی شده و موجب ایجاد رکود و کاهش قیمت مقطعی را بدنبال خواهد داشت، سیاست نرخ بهره در اقتصادهای مختلف تنها به عنوان یک مسکن استفاده شده و راهکار کاستن تورم نبوده و هر دولتی که این سیاست اقتصادی را اجرا می کند در کنار آن باید سیاست های دیگری را برای کاهش نرخ تورم اعمال نماید، افزایش نرخ بهره خود عامل ایجاد تورم در آینده است، در ایران نرخ بالای بهره ۲۰ درصدی نخستین دلیل تولید نقدینگی در کشور و افزایش نرخ ها است.
افزایش مجدد نرخ بهره بانکی موجب از بین رفتن بیشتر ارزش ریال و بحران های اقتصادی را در آینده دوچندان کرده و روش صحیحی نیست و ضمن این که بازار سرمایه را با چالش مجدد و رکود مواجه می کند و اثرات تورمی
نیما میرزایی در آخر اظهار داشت: تجربه بازی با نرخ بهره را در سالهای قبل داشته که با کاهش نرخ بهره، شاخص کل به شدت افزایش پیدا کرده و با افزایش، شاخص بصورت زجرآوری ریزش کرد، حالا نیز افزایش نرخ بهره می تواند اثرات بسیار مخربی را برای تولید کشور و بازار سرمایه داشته باشد.
آیا افزایش نرخ بهره در ایران را می توان با افزایش نرخ بهره در کشورهای دیگر مقایسه کرد؟
سال های سال اقتصاد ایران با نرخ سود در محدوده ۲۰ درصد روبرو بوده و اساساً ابزار کنترلی تورم بوسیله نرخ بهره در ایران از بین رفته است، در علم اقتصاد نیز ابزار کنترلی نرخ بهره در نرخ های تورم زیر ۱۰ درصد معنا پیدا می کند و بدین جهت نمی توان نسخه افزایش نرخ بهره برای کنترل تورم را در ایران پیچید، افزایش نرخ بهره در آمریکا توسط فدرال رزرو در چند ماه بیش از ۱۰۰ درصد بود، یعنی نرخ بهره از ۲ درصد به بیش از ۴.۵ درصد رسید و پس این سیاست می تواند در آمریکا مؤثر واقع شود، اما در اقتصاد ایران به جهت اینکه بتوان سیاست انقباضی بصورت تمام عیار را در پیش گرفت باید نرخ بهره به نزدیک ۵۰ درصد برسد که به هیچ وجه عملیاتی نیست.
در ضمن در این روزها خیلی از بانکها نرخ بهره در حدود ۲۵ درصد را برای حساب های میلیاردی انجام می دهند و بدین جهت اعلام رسمی افزایش نرخ بهره تنها می تواند بازارهای موازی و تولید را اقتصاد ایران را سرکوب کرده و پول ها را در بانکها و مسکن بلوکه کرده و سرمایه در گردش شرکتها را به شدت با مشکل مواجه کند.
طرفداران افزایش نرخ بهره از عواقب بلوکه کردن پول در سپرده های بانکی در دولت یازدهم و افزایش ۱۰ برابری نرخ ارز درس نگرفته و الان نیز برای کنترل نرخ ارز، راه افزایش نرخ بهره را در پیش گرفته اند که باید در این مساله با تأمل ویژه ای عمل کرد.
منبع: پول من
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب